Steeds meer mensen zijn op zoek naar manieren om hun gezondheid te verbeteren. Er wordt daarbij ook de hoop gevestigd op individuele voedingsproducten die de gezondheid zouden kunnen bevorderen, zogenaamde superfoods. Zo zijn er de laatste jaren al verschillende claims gedaan dat bijvoorbeeld gojibessen, chiazaad maar ook knoflook superfoods zijn.
En heb jij al wel eens gehoord van chlorella en spirulina? Deze groene poeders en pilletjes gemaakt van twee soorten algen bungelen op de rand tussen voedingsproducten en supplementen en worden de afgelopen jaren steeds populairder. Er worden allerlei wilde claims gedaan over de gezondheidsvoordelen van chlorella en spirulina, maar kloppen deze wel?
In dit artikel beschrijven wij wat chlorella en spirulina precies zijn en wat het wetenschappelijk bewijs is voor de geclaimde gezondheidsvoordelen.
Wat is chlorella?
Chlorella is een groene alg die groeit in zoetwater en vooral in Azië te vinden is en daar de rivieren en meren een groene kleur geeft. Deze alg is enorm goed in fotosynthese waardoor het veel eiwit, maar ook mineralen en vitamines bevat[1]. Het werd daarom al snel beschouwd als een ‘superfood’. Er is nog een tijd gedacht om Chlorella in groten getale te produceren en toe te voegen aan onze dagelijkse voeding om het op die manier te verrijken met eiwit, mineralen en vitamines. De productie van chlorella bleek echter moeilijker en duurder dan initieel gedacht. Ook de fotosynthetische capaciteit van chlorella bleek in experimenten tegen te vallen waardoor het eiwitgehalte aanzienlijk minder hoog was.
Wat is spirulina?
Net als chlorella is spirulina een alg die veel vitamines, mineralen en eiwit bevat. Spirulina behoort tot de groep cyanobacteriën; beter bekend als blauwalg. In tegenstelling tot veel andere cyanobacteriën is spirulina niet giftig. Sterker nog, van spirulina wordt geclaimd dat het de gezondheid bevordert door zijn antioxidatieve werking. Het zou onder andere bescherming bieden tegen lever- en nierschade. Spirulina wordt om die redenen ook als supplement gebruikt in de vorm van pillen of poeder.
Afbeelding 1. Chlorella en spirulina
Chlorella en Spirulina als supplement
Chlorella en spirulina worden in toenemende mate gebruikt als voedingssupplement. De algen worden dan gedroogd en vermalen tot een fijn groen poeder dat daarna in tabletten of capsules verwerkt kan worden.
Deze supplementen bevatten ongeveer 55 tot 67% eiwit, veel mineralen, vitamines en voedingsvezels. Van Chlorella zijn er verschillende soorten die gebruikt worden in de supplementen. Het meeste onderzoek is gedaan naar de soorten chlorella vulgaris en chlorella pyrenoidosa.
Afbeelding 2. Chlorella en spirulina supplementen
De geclaimde gezondheidseffecten van chlorella
Ongeveer tien jaar geleden verschenen de eerste onderzoeken naar het effect van chlorella op onze gezondheid. Enkele kleine studies suggereerden onder andere dat chlorella positieve effecten had op het immuunsysteem[2], maar deze bevindingen zijn daarna nooit herhaald in grote gerandomiseerde studies bij mensen. Daarnaast wordt geclaimd dat chlorella zorgt voor een lager risico op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten doordat het zou zorgen voor een gezondere bloeddruk, een betere bloedsuikerspiegel en je kan helpen om af te vallen.
Kan chlorella het risico op hart- en vaatziekten verlagen?
Er is relatief veel onderzoek gedaan naar het effect van chlorella supplementen op deze risicofactoren voor hart- en vaatziekten (zoals cholesterolgehalte, bloeddruk en BMI). Een meta-analyse uit 2018 toonde aan dat chlorella de potentie had om het cholesterolgehalte en bloeddruk te verlagen bij vrijwilligers[3], maar deze analyse had enkele belangrijke beperkingen zoals het feit dat niet alle geanalyseerde studies gerandomiseerde klinische onderzoeken waren.
Een recentere meta-analyse vergeleek tien studies die het effect van chlorella (vulgaris) op het cholesterolgehalte in het bloed onderzochten[4]. In totaal deden er 264 proefpersonen mee aan deze onderzoeken. Na drie tot acht weken suppletie daalde het totale cholesterolgehalte en het LDL cholesterol in het bloed. Het had geen effect op het HDL cholesterol of het triglyceride (vrije vetzuren) gehalte.
Een belangrijke kanttekening is wel dat aan al deze onderzoek maar weinig proefpersonen meededen. Dit verhoogt het risico op toevalsbevindingen en kan daarnaast een teken zijn van publicatiebias.
Tevens waren het soort proefpersonen heel verschillend. Zo deden er aan sommige studies gezonde vrijwilligers mee en aan andere studies mensen met bepaalde ziektes (zoals suikerziekte of leverziekten).
Heeft chlorella andere gezondheidsvoordelen?
Tenslotte is er ook onderzoek gedaan naar het effect van chlorella supplementen bij onder andere patiënten met fibromyalgie, leverfunctiestoornissen en (obstructieve) longziekten maar tot nu toe is er nog geen overtuigend bewijs dat chlorella een plaats verdient in de behandeling van een van deze ziektes[5-7]. Al deze studies zijn echter klein en de onderzoekers beschrijven dan ook allemaal dat er aanvullende grotere onderzoeken nodig zijn.
Afbeelding 3. De mogelijke gezondheidsvoordelen van chlorella en spirulina
Zijn spirulina supplementen gezond?
De onderzoeken naar de effecten van spirulina zijn vergelijkbaar met de onderzoeken naar chlorella. Er zijn onder andere aanwijzingen dat spirulina immuunreacties teweeg brengt[8] en ook het cholesterol- en triglyceriden gehalte in het bloed kan verlagen[9].
Van de claims dat spirulina lever- en nierschade kan voorkomen hebben wij geen overtuigend bewijs in mensen gevonden. Al deze claims lijken voort te komen uit dierproeven.
Zijn er gevaren?
Het klinkt natuurlijk mooi dat algen veel eiwit, mineralen en vitaminen bevatten. Toch moeten we rekening houden met enkele nadelen. Algen staan erom bekend dat ze zware metalen zoals lood, kwik en arseen kunnen bevatten. De chlorella en spirulina supplementen overschrijden niet de maximaal geadviseerde dosis (want anders zouden ze ook niet verkocht mogen worden in Nederland). Echter, is het wel belangrijk om hier rekening mee te houden en kun je dus niet ongestraft grote hoeveelheden van dit supplement innemen.
Ook is van spirulina en chlorella beschreven dat het mogelijk interacties kan hebben met medicijnen, waardoor deze minder goed werken; dit is onder andere bekend bij medicatie die het immuunsysteem onderdrukken en ook bloedverdunners. Mocht je zelfstandig met chlorella en spirulina willen starten en je gebruikt medicijnen dan is het te adviseren dit eerst met jouw eigen arts te overleggen.
Conclusie
Chlorella en spirulina bevatten veel eiwit, mineralen en vitamines. Wij concluderen echter dat het bewijs voor een positief gezondheidseffect van deze supplementen maar flinterdun is. Mogelijk zorgt het voor een versterkte werking van ons immuunsysteem en kan het meehelpen het cholesterolgehalte te verlagen, maar dit bewijs is vooral afkomstig van kleine onderzoeken. Aanvullende grotere studies zijn nodig voordat de claims van gezondheidsvoordelen gerechtvaardigd zijn.
In het algemeen zijn wij van mening dat ‘superfoods’ niet bestaan. Wij delen het statement van het voedingscentrum dat geen enkel voedingsmiddel alle essentiële voedingsstoffen kan leveren die het lichaam nodig heeft. Een gevarieerd eetpatroon is de beste manier om alle belangrijke voedingsstoffen binnen te krijgen.
Lezing hypes in de leefstijlgeneeskunde
Wil je meer leren over chlorella en spirulina? Dan is onze lezing hypes in de leefstijlgeneeskunde misschien wel iets voor jou! Klik op de button hieronder voor meer informatie.
Gerelateerde artikelen
Bronnen
1. Asadi, P., H.A. Rad, and F. Qaderi, Comparison of Chlorella vulgaris and Chlorella sorokiniana pa.91 in post treatment of dairy wastewater treatment plant effluents. Environ Sci Pollut Res Int, 2019. 26(28): p. 29473-29489.
2. Kwak, J.H., et al., Beneficial immunostimulatory effect of short-term Chlorella supplementation: enhancement of natural killer cell activity and early inflammatory response (randomized, double-blinded, placebo-controlled trial). Nutr J, 2012. 11: p. 53.
3. Fallah, A.A., et al., Effect of Chlorella supplementation on cardiovascular risk factors: A meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Nutr, 2018. 37(6 Pt A): p. 1892-1901.
4. Sherafati, N., et al., Effect of supplementation with Chlorella vulgaris on lipid profile in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Complement Ther Med, 2022. 66: p. 102822.
5. Yarmohammadi, S., et al., Effect of Chlorella vulgaris on Liver Function Biomarkers: a Systematic Review and Meta-Analysis. Clin Nutr Res, 2021. 10(1): p. 83-94.
6. Furulund, E., et al., Effects of Nutritional Interventions in Individuals with Chronic Obstructive Lung Disease: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis, 2021. 16: p. 3145-3156.
7. Lowry, E., et al., Dietary Interventions in the Management of Fibromyalgia: A Systematic Review and Best-Evidence Synthesis. Nutrients, 2020. 12(9).
8. Mohiti, S., et al., Spirulina supplementation and oxidative stress and pro-inflammatory biomarkers: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Clin Exp Pharmacol Physiol, 2021. 48(8): p. 1059-1069.
9. Hatami, E., et al., The effect of spirulina on type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. J Diabetes Metab Disord, 2021. 20(1): p. 883-892.
Pingback: Bestaan superfoods? - Medicus Online