Eieren bevatten veel goede voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen en eiwitten. De eierdooier bevat wel cholesterol, wat mogelijk de kans op hart- en vaatziekten verhoogt. Daarom adviseert het voedingscentrum om niet meer dan 2 tot 3 eieren per week te eten. Toch is er de laatste jaren steeds meer twijfel of het eten van voeding met veel cholesterol ook daadwerkelijk het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Betekent dat dan ook dat het eten van meer eieren veilig is? In dit artikel bespreken we de vraag of het eten van eieren het risico op hart- en vaatziekten verhoogt.
Verhoogt het eten van eieren het cholesterolgehalte?
Een hoog (LDL) cholesterolgehalte in het bloed is een risicofactor voor het krijgen van hart- en vaatziekten[1, 2]. Lang werd gedacht dat het eten van producten met veel cholesterol dit risico ook met zich meebrengt en daarom werd aangeraden om niet meer dan 300 milligram cholesterol per dag via de voeding binnen te krijgen (gelijk aan ongeveer 2 eieren).
In recente jaren komen veel wetenschappers hierop terug omdat er geen sterk verband lijkt tussen de consumptie van cholesterol en het cholesterolgehalte in het bloed[3]. Recente richtlijnen in onder andere Amerika (opgesteld door het Amerikaanse ministerie voor volksgezondheid) hebben deze maximale cholesterolconsumptie dan ook geheel terzijde gelegd en adviseren juist het eten van eieren in een gezond voedingspatroon. Er wordt daarbij voor gezonde mensen geen maximum meer gegeven aan het aantal eieren dat per dag gegeten mag worden. Voor sommige mensen, zoals mensen met suikerziekte en een familiaire aanleg voor een hoog cholesterolgehalte, wordt nog wel aangeraden om de eierconsumptie beperkt te houden, maar het is niet geheel duidelijk op welk bewijs dit advies gebaseerd is. Uit een ander onderzoek uit 2016 blijkt namelijk dat er geen verband is tussen het eten van eieren en het krijgen van hart- en vaatziekten bij mensen die suikerziekte hebben[4].
Afbeelding 1. Voorbeelden van voedingsproducten die cholesterol bevatten
Verhoogt het eten van eieren het risico op hart- en vaatziekten?
De wetenschappelijke onderzoeken hebben zoals altijd wisselende resultaten laten zien. Sommige studies toonden geen enkel verband aan tussen het eten van eieren en het risico op hart- en vaatziekten[5]. Maar tegelijkertijd waren er ook studies die zowel een hoger als lager risico aantoonden[3, 6]. Een recente meta-analyse uit 2020 heeft de uitkomsten van eerder uitgevoerde studies met elkaar vergeleken[6]. De resultaten van dit onderzoek zullen we hieronder uitgebreider bespreken.
In dit vergelijkende onderzoek werden de resultaten van in totaal 23 studies met elkaar gecombineerd. In totaal deden er wereldwijd bijna 1,5 miljoen deelnemers mee met deze onderzoeken en de gemiddelde leeftijd van de proefpersonen varieerde tussen de 30 en 75 jaar oud. De meeste deelnemers kwamen uit de Verenigde Staten en oost Azië, maar ook Europa en Oceanië waren goed vertegenwoordigd. De overgrote meerderheid van de deelnemers was bij het begin van het onderzoek gezond, maar er zaten ook mensen bij met bijvoorbeeld suikerziekte of een hoog cholesterolgehalte.
De belangrijkste uitkomst was het optreden van hart- en vaatziekten (zoals een hartinfarct of herseninfarct).
Nadat de proefpersonen gemiddeld 12 jaar lang gevolgd waren, bleek er uiteindelijk geen enkel verband te bestaan tussen het aantal eieren dat iemand per dag eet en het optreden van hart- en vaatziekten. Ook bij de mensen die al suikerziekte hadden, werd er geen verband gevonden. Een andere grote meta-analyse, uitgevoerd in 2020, toonde exact hetzelfde resultaat[3].
In 10 van deze onderzoeken werd er ook nog specifiek gekeken naar het verband tussen het eten van eieren en het risico op het krijgen van een hartinfarct. Meer dan 1 ei per dag hield verband met een lager risico op het krijgen van een hartinfarct, in vergelijking met de mensen die minder dan 1 ei per dag aten (afbeelding 2). De onderzoekers opperden dat dit mogelijk kwam doordat er in eigeel allerlei stoffen zitten die ons lichaam kunnen beschermen tegen aderverkalking; waaronder antioxidanten zoals luteïne en zeaxanthine.
Afbeelding 2. Het eten van eieren wordt in verband gebracht met een lager risico op het krijgen van een hartinfarct
*Uitleg figuur: In dit figuur staat weergegeven welk verband er werd gevonden tussen het eten van meer dan 1 ei per dag ten opzichte van mensen die minder dan 1 ei per dag aten. De verticale doorgetrokken streep is de 0-lijn; alles op die lijn betekent dat er geen enkel verschil is tussen de twee groepen.
Elke horizontale lijn representeert de resultaten van één van de 10 studies. Het vierkantje in het midden van de lijn is het gemiddeld gevonden effect. Als deze dus aan de linker kant van de 0-lijn staat, betekent dit dat het gemiddelde risico op het krijgen van een hartinfarct lager is bij de mensen die meer eieren eten. Als dit gemiddelde (het vierkantje dus) aan de rechterkant van de lijn staat, waren juist de mensen die minder eieren aten in het voordeel.
De rode gestippelde verticale lijn geeft het gemiddelde effect van de 10 studies samen aan. Zoals je kan zien staat deze lijn links van de 0-lijn. Dit betekent dat de mensen die meer eieren aten een net iets lager risico hadden op het krijgen van een hartinfarct (ongeveer 10% lagere kans).
Wat zijn de mogelijke valkuilen in de interpretatie?
Er is een aantal belangrijke opmerkingen die we hier willen beschrijven om de resultaten van het onderzoek in perspectief te zetten. Allereerst waren alle onderzoeken die beschreven werden observationale studies waardoor er niet definitief aangetoond kan worden dat het om een oorzaak-gevolg relatie gaat.
Daarnaast gaven de proefpersonen zelf aan hoeveel eieren ze per dag aten (via vragenlijsten). Er werd niet gecontroleerd of dit ook echt zo was, waardoor dit kan zorgen voor een vertekening. Die uitvraag werd aan het einde van de onderzoeken helaas ook niet meer herhaald waardoor het niet met zekerheid te zeggen valt of de proefpersonen gedurende het hele onderzoek hetzelfde eetpatroon hadden. Tenslotte waren er heel weinig mensen die gemiddeld meer dan 1 ei per dag aten. De bevinding dat meer dan 1 ei per dag in verband wordt gebracht met een lager risico op het krijgen van een hartinfarct kan daarom vertekend zijn.
Conclusie
Er is geen bewijs dat het eten van eieren het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten verhoogt. Mogelijk verlaagt het eten van meer dan 1 ei per dag zelfs het risico op het krijgen van een hartinfarct, maar dit bewijs is minder sterk. Er is dus geen reden voor het voedingscentrum om een maximum van 2 tot 3 eieren per week te adviseren.
Gerelateerde artikelen
Bronnen
1. Gordon, D.J., et al., High-density lipoprotein cholesterol and cardiovascular disease. Four prospective American studies. Circulation, 1989. 79(1): p. 8-15.
2. Gordon, T., et al., High density lipoprotein as a protective factor against coronary heart disease. The Framingham Study. Am J Med, 1977. 62(5): p. 707-14.
3. Drouin-Chartier, J.P., et al., Egg consumption and risk of cardiovascular disease: three large prospective US cohort studies, systematic review, and updated meta-analysis. BMJ, 2020. 368: p. m513.
4. Diez-Espino, J., et al., Egg consumption and cardiovascular disease according to diabetic status: The PREDIMED study. Clin Nutr, 2017. 36(4): p. 1015-1021.
5. Xu, L., et al., Egg consumption and the risk of cardiovascular disease and all-cause mortality: Guangzhou Biobank Cohort Study and meta-analyses. Eur J Nutr, 2019. 58(2): p. 785-796.
6. Krittanawong, C., et al., Association Between Egg Consumption and Risk of Cardiovascular Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Med, 2021. 134(1): p. 76-83 e2.